In januari 2021 werd Navalny gearresteerd en gevangengezet nadat hij een moordaanslag door de Russische veiligheidsdienst FSB met zenuwgif novitsjok had overleefd.
Afgelopen december verdween hij wekenlang uit het Russische gevangenisstelsel. Aan het einde van de maand dook hij op in de FKU IK-3-strafkolonie in Kharp, een plaats 1.900 kilometer ten noordoosten van Moskou. Daar zat hij een gevangenisstraf van meer dan dertig jaar uit. Volgens experts was de kans heel klein dat de Poetin-criticus ooit nog zou vrijkomen.
Russische strafkolonies komen voort uit goelags. Dat zijn werkkampen waar vooral onder het bewind van Jozef Stalin miljoenen Russen omkwamen. Sindsdien is de behandeling van gevangenen er flink op vooruitgegaan, schrijft The New York Times. Toch staan ze nog steeds bekend om de zware omstandigheden.
De IK-3-strafkolonie waar Navalny vastzat, heeft de bijnaam 'Polar Wolf' - een verwijzing naar de poolcirkel die iets zuidelijker ligt. Het is een van de beruchtste strafkolonies van Rusland. Er worden alleen mannen vastgehouden, van wie er veel zijn veroordeeld voor zeer zware misdrijven. "Zijn leven wordt daar zo ondraaglijk mogelijk gemaakt", zei Navalny's woordvoerder Kira Yarmysh er eerder over.
Afgelegen en extreem koud
De wintermaanden in Kharp zijn extreem koud en donker, met temperaturen van wel -30 graden. Vanuit Moskou duurt het 44 uur om met de trein bij de gevangenis te komen. Ontsnappen is vrijwel onmogelijk, doordat de gevangenis wordt omringd door toendra en de bergen van de Arctische Oeral.
Doordat de strafkolonie zo afgelegen ligt, was het voor zijn advocaten moeilijk om Navalny te bezoeken, zei Yarmysh. Toch wist Navalny via zijn advocaten af en toe berichten te plaatsen op sociale media. Op X gaf hij op die manier een inkijkje in zijn leven in de gevangenis.
Navalny grapt dag voor zijn dood in de gevangenis
Pro-Poetin-propaganda en amper tijd buiten
Navalny werd elke dag om 5.00 uur wakker gemaakt en moest dan naar het Russische volkslied en een pro-Poetin-lied van zanger Shaman luisteren. Hij werd vaak in de isoleercel gezet. Dan ging hij om 6.30 uur 's ochtends wandelen, terwijl gevangenen in gewone cellen 's middags naar buiten mochten, wanneer het iets warmer was.
De binnenplaats waar hij wandelde was een naburige cel, waar sneeuw op de grond lag. Hij kon er elf stappen op en neer lopen. "Vandaag ging ik wandelen en bevroor ik", schreef Navalny op 9 januari op X. "Ik moest denken aan Leonardo DiCaprio en de truc van zijn karakter in de film The Revenant, dat in een dood paard ging liggen tegen de kou. Ik denk niet dat dat hier zou werken. Een dood paard zou binnen een kwartier bevriezen. Hier heb je een geroosterde olifant nodig."
De rest van de dag bracht Navalny door in zijn cel. "Ik zeg niet ho ho ho, maar o o o als ik uit het raam kijk, waar ik alleen nacht, avond en dan weer nacht zie", schreef hij op X, verwijzend naar de typerende lach van de Kerstman.
Volgens (ex-)gevangenen worden gedetineerden in 'Polar Wolf' collectief gestraft. In de koude winter moeten ze zonder jas buiten staan zonder te bewegen, anders krijgen ze koud water over zich heen. In de zomer moeten ze juist met ontbloot bovenlijf buiten staan, terwijl er zwermen muggen rondvliegen, schrijft BBC News.
Meer over het overlijden van Navalny
- Vergiftigd, aangemerkt als terrorist en veroordeeld tot in totaal ruim dertig jaar cel: dit was oppositieleider Navalny.
- Zijn dood is een volgend hoofdstuk, geen nieuw hoofdstuk, zeggen experts tegen NU.nl.
- Hij is bovendien lang niet de enige Poetin-criticus die vroegtijdig en vaak onder verdachte omstandigheden om het leven kwam.
- Een Ruslandkenner beantwoordde lezersvragen over het overlijden van Navalny: "Hoe aannemelijk is onafhankelijk onderzoek?"
NUjij: Uitgelichte reacties